Het verdronken land

De uiterste consequentie van klimaatverandering is dat we met zijn allen onder water komen te staan. Dat scenario is, met een aantal alternatieven, te zien in het pop-up museum Verdronken Land van collectief LUDWIG – in beperkte vorm op de WMTC-conferentie Climate-proofing the Region op 18 juni. Het project kwam tot stand in samenwerking met Waternet, dat kunst als een middel ziet om mensen in beweging te krijgen. 

Dijkgraaf Gerhard van den Top wil heel graag dat het verhaal over de gevolgen van klimaatverandering verder wordt gedragen, ook buiten het kantoor van Waternet. Waternet is bezig met de technische oplossingen, maar mensen kunnen ook zelf een belangrijke bijdrage leveren. Dat verhaal laat zich daarom ook goed vertellen via de kunst.

Serieus verhaal

Het is op het eerste gezicht een serieus verhaal: klimaatverandering heeft op vijf vlakken effect op het leven van mensen. De extreme regenval zorgt voor overlast en schade. Extreme droogte is niet alleen slecht voor de natuur, maar is een zorg voor iedereen. Verzilting van het oppervlaktewater  als gevolg van droogte bedreigt de zoetwatervoorraad. De zeespiegelstijging maakt het houden van droge voeten in onze lage landen in de toekomst ingewikkelder. En dan is er nog hittestress, met heftige gezondheidsrisico’s voor ouderen.

Verdronken Land

Toch is Van den Top positief gestemd. ‘Maatregelen die we kunnen nemen maken de stad meteen groener, mooier en leefbaarder.’ Daar gaat het over tijdens de conferentie Climate-proofing the City op WeMakeThe.City, waar publieke en private partijen praten over oplossingen. Maar het gaat daar ook over wat burgers zelf kunnen doen – iets wat collectief LUDWIG die dag laat zien met een uitgeklede versie van het project Verdronken Land.

Peppie Wiersma, mede-oprichter en artistiek leider van collectief LUDWIG, is heel blij met de samenwerking met Waterschap Amstel, Gooi en Vecht. ‘Ik was al jaren bezig met de gevolgen van klimaatverandering. We weten allemaal dat het gebeurt, maar toch is het weinig zichtbaar en weten mensen niet goed wat ze zelf kunnen doen. Dat maakt dat ze dan maar niets doen: ze denken dat die ene millimeter die ze kunnen opschuiven niets uitmaakt, maar dat is niet waar. Alles heeft zin. En die inspiratie willen we ze geven.’

Vervuilde waterijsjes

Het pop-up museum Verdronken Land is een verzameling van kunstprojecten over de kracht, dreiging en schoonheid van water. Wiersma zocht de verschillende kunstenaars bij elkaar en liet ze op hun eigen manier reflecteren. Zo creëerde componist Piet-Jan van Rossum een visuele en auditieve onderwaterervaring, laat beeldend kunstenaar Isaac Cordal heren in pakken in water drijven terwijl ze wachten op klimaatverandering en maakten drie studenten van de National Taiwan University vervuilde waterijsjes.

Ook is er een zeepkist waar mensen hun eigen verhaal op kunnen vertellen. ‘Dat is bijvoorbeeld een bestuurder van Waternet, maar ook een man die langs de Maas loopt om mensen die daar wonen te vertellen dat het water niet meer drinkbaar is.’

Draaggolf

Van den Top hoopt dat mensen letterlijk in beweging komen. ‘Kunst heeft de potentie om mensen direct op hun gevoel aan te spreken. Je kunt er energie mee losmaken.’ Dat moet ook tijdens WeMakeThe.City gebeuren, als een soort draaggolf van bestuurders en partners, die de ambities om de stad te beschermen en te vergroenen concreet gaan maken. Voor Wiersma is het project een bewijs dat samenwerking mooie dingen oplevert.