Mensen die in de stad leven, wonen of werken maken steeds meer (steden)trips

Mensen die in de stad leven maken steeds vaker trips naar historische steden of juist steden gedreven door innovatie. Met het vliegtuig maar steeds vaker met een elektrische auto. Nederland telt momenteel bijna 139.000 stekkerauto’s, waarvan 45.000 volledig elektrisch. De eigenaren daarvan willen ook op vakantie. Kan je met een stekkerauto onbekommerd door Europa toeren? Onze programmapartner Shell heeft tips:

TEKST MONIKA JAK 

Nederland schuift in de zomermaanden gewillig aan in de vakantiestroom richting Zuiden. Het is even doorbijten maar daarna is het goed opladen op de Franse camping of op het terras bij de Zwitserse berghut. Maar kan je daar eigenlijk ook komen met je elektrische stekkerauto?

In welke landen is het goed opladen?

Over het algemeen geldt: hoe zuidelijker en vooral oostelijker de reis gaat, hoe lastiger het wordt en hoe meer planning vooraf is vereist. Of je moet het avontuur niet schuwen, maar landen als Hongarije, Bulgarije en ook Griekenland zijn voor een ontspannen elektrische vakantie vooralsnog ongeschikt. Door de Benelux is het probleemloos elektrisch toeren. Noorwegen spant de kroon in elektrische gastvrijheid, met bijkomende privileges zoals rijden op de busbaan en gratis parkeren. Duitsland levert geen problemen op, net als Frankrijk, zij het dat er ‘uitdagingen’ kunnen zijn als je van de hoofd(tol)wegen afgaat. Vakantie in eigen land is, elektrisch gesproken, het meest ontspannen. Geen land met een hogere laadpaaldichtheid. Minder kilometers is ook het beste voor het klimaat en reduceert mogelijk bijkomend schuldgevoel.

Waar staat die paal?

Een publieke laadpaal of snellader vinden is geen kunst. Sites en apps zijn er te over. Randvoorwaarde is wel een internetabonnement. Wat daarbij helpt is dat de meeste moderne elektrische auto’s een wifi-hotspot hebben. Wie voorkeur heeft voor old school: de ANWB heeft papieren routekaarten van populaire vakantieroutes met de specifieke kenmerken en bronnen over elektrisch rijden per land. Voor wie meer bijdetijds van paal naar paal wil cruisen, is Shell-dochter NewMotion een uitkomst. NewMotion biedt toegang tot meer dan 100.000 openbare laadpunten en is het grootste netwerk van Europa. Met de app selecteer je je auto en de app toont de oplaadpalen die voor jou geschikt zijn, inclusief beschikbaarheid, laadsnelheid en prijzen. 

Past de stekker?

Opladen geschiedt via een laadkabel voorzien van een stekker. Zijn alle stekkers hetzelfde? Is elke stekker binnen Europa bruikbaar? Zowel in een gewone lader als in een snellader? Het is helaas driewerf ‘neen’. Niet bij de pakken neerzitten: standaardisering ligt in het verschiet.

• Type 2-stekker, beter bekend als de Mennekes-stekker, is door de Europese Commissie aangewezen als de standaard. Alle Europese automerken hebben deze aansluiting. Type 2 voldoet voor zo’n 95 procent van alle normale, ‘langzaamladers’ op publieke laadpunten binnen Europa. 
• Het eerste type stekker op de markt, type 1, de Yazaki-aansluiting, is ontwikkeld voor het elektriciteitsnetwerk van de Verenigde Staten en Japan. Eigenaren van auto’s met dit type stekker hebben een adapter of verloopkabel van type 1 naar 2 nodig. Vaak al aanwezig en dus geen aanslag op het vakantiebudget.
• In Frankrijk en Italië zijn openbare, vooral oudere laadpunten nog wel eens uitgerust met type 3: een stekker met een klep en meer pinnen. Optioneel is dus de aanschaf van een extra laadkabel type 3 voor deze landen, hoewel deze laadpunten wel in hoog tempo worden vervangen door type 2.

Welke stekker is snel?

• De in Japan ontwikkelde CHAdeMO-snellaadstekker is uitsluitend te gebruiken voor gelijkstroom. Geheel toepasselijk is de naam afgeleid van het Japanse O cha demo ikaga desuka, vrij vertaald: ‘zullen we een kopje thee drinken?’. Zo’n beetje de tijd die het snelladen kost.
• De standaard van de Duitse auto-industrie is de combostekker of CCS, wat staat voor Combined Charging System. Dit lijkt ook de standaard te worden in Europa . De stekker werkt op gelijk- en wisselstroom en is daarmee geschikt voor gewoon en voor snelladen. Type 2 past binnen deze standaard. Bij snelladen geen zorgen over aanschaf of meeslepen van een kabel: zowel kabel als stekker zitten aan het snellaadstation. Elk laadpunt heeft een CCS en/of een CHAdeMO -aansluiting.
• Tot slot is er nog de Supercharger, exclusief voor Tesla-rijders. 

Werkt de laadpas?

Laadpaal gevonden: check. Juiste stekker: check. Nu nog de laadpas, waarvan er legio aanbieders zijn. Worden die overal geaccepteerd? Gelukkig steeds meer, dankzij het Europese initiatief e-clearing.net dat aanbieders van energie koppelt. Identificatie van de pashoudende vakantieganger aan het laadpunt van de buitenlandse partner geeft het stopcontact vrij. Opladen is mogelijk onder dezelfde voorwaarden als bij de eigen provider. Check voor alle zekerheid bij de leverancier van de laadpas of check de app. Als deze de laadpunten onderweg toont, dan accepteren die ook de pas. Voor de zakelijke rijder is het slim na te gaan of de werkgever tanken in het buitenland heeft geactiveerd. En voor de vakantie mogelijk een uitkomst: er zijn pasaanbieders zonder abonnementsverplichting, zoals de ANWB en NewMotion.

Kan de caravan of de vouwwagen mee?

Nederland is het land van caravans en vouwwagens. Kan dat ‘Hollandse’ cultuurgoed ook mee op stekkervakantie of vereist de transitie afscheid te nemen van die traditie? Een simpel antwoord is er niet. Anders gezegd: het kan, maar niet van harte. Het beperkt de actieradius dusdanig dat het aantal wachtpauzes voor opladen niet meer in verhouding staat tot de afstand.

Met uitzondering van een aantal topmodellen, geldt bovendien dat de meeste elektrische auto’s niet zijn gecertificeerd voor het trekken van gewicht met een trekhaak, hoewel een fietsendrager in sommige gevallen wel mag. Let op het ‘mag’, want veel kan gewoon. Punt is dat de fabrieksgarantie kan vervallen en het bovendien onveilig kan zijn. Dat heeft veelal te maken met de locatie van de batterij in de auto. 

Een eerste concept voor een e-Caravan is overigens al gespot. Deze e-Home Coco, van bouwer Dethleffs heeft zelfaandrijving: in de wielnaven zijn elektromotoren ingebouwd. Slimme elektronica belooft geen geslinger en een goede wegligging. Het is nog even wachten op de marktintroductie.

(Noot voor vormgeving: deze alinea kan weg in geval van ruimtegebrek)

Heeft de camper al een stekker?

Ondanks dat in Nederland de campers niet zijn aan te slepen – vorig jaar zijn alle verkooprecords gebroken, zowel eerste- als tweedehands – is de keuze in elektrisch niet reuze. Behalve de compacte Nissan e-NV200 camper en de e.Home van Dethleff, die zo ongeveer aan alle kanten is voorzien van zwarte zonnepanelen, voor wie houdt van veel bekijks, is het een kwestie van geduld voordat er in deze tak van vakantiesport te kijken en vergelijken is. Voor retroliefhebbers is er ook goed nieuws: Volkswagen gaat back to the future met een elektrische auto geïnspireerd op het bekende T1-busje uit de jaren vijftig. Hij komt wel zonder de nostalgie van het kaartlezen, want deze ID. BUZZ krijgt een Augmented Reality Head-up Display, die de navigatie-instructies direct voor je op de weg projecteert. Hoe ontspannen wilt u het hebben. Qua vakantieplanning: hij komt in 2022.

Hoe rijdt dat eigenlijk, elektrisch?

Het rijden in een elektrische auto is ‘anders’. Volgens getuigenissen wordt de chauffeur, mede door ontbrekend motorgeluid, als vanzelf rustiger en gaat vriendelijker en meer ontspannen rijden. Zeg maar ontladen tijdens het rijden. Maar mocht u nu net op vrijdag de sleutels van uw nieuwe elektrische auto hebben gekregen, ga dan niet op zaterdag richting Méditerranée – en al helemaal niet op een zwarte. Aan elektrisch rijden moet je eerst wennen. 

Bestaat de elektrische vakantie?

De reisbranche begint voorzichtig de elektrische vakantie te ontdekken. Pharosreizen (ANWB) bijvoorbeeld heeft een bescheiden aanbod in Europa, voorgepionierd door de ANWB zelf, waaronder een 12-daagse rondreis Elektrische Gemütlichkeit door Oostenrijk en Duitsland. Laad-, stekker- en pas-sores zijn uitgesloten. Verder zijn er al online aanbieders van vakantie-accommodaties waarbij je kunt selecteren op laadopties. Eenmaal gearriveerd wil een mens immers geen kopzorgen meer hebben over het opladen van de accu, anders dan de eigen.

Puntje van orde zijn condities. Dat u bijvoorbeeld niet bij het uitchecken onaangenaam verrast wordt met hoge parkeerkosten voor ‘parkeren’ bij de laadpaal. Ook onderweg kan men op laadpaalexploitanten stuiten die aan ‘koppelverkoop’ doen, bijvoorbeeld de verplichting tevens een maaltijd te gebruiken. Wij zijn voldoende Hollander om daar alert op te zijn.

Actieradiusangstreductietips 

Uit een onderzoek van Vereniging Zakelijke rijders blijkt dat 73 procent van de zakelijke leaserijders van een elektrische auto er níet mee op vakantie gaat. De beperkte actieradius en de ontbrekende fijnmazige oplaadinfrastructuur worden als grootste minpunten beschouwd, trouwens ook bij particuliere rijders. Vraag is: hoe halen we het beste uit de accu in termen van kilometers?

• Hoe kouder, hoe kleiner de actieradius. Op naar warme landen dus.
• Edoch: zet wel de airco zoveel mogelijk uit. Voor de verwarming geldt hetzelfde. In tegenstelling tot een benzine- of dieselauto waarbij de verwarming van de motor komt, wordt deze in een elektrische auto onttrokken aan de accu. Slim is het om de auto op temperatuur te brengen terwijl deze nog aan de laadpaal staat. 
• Gebruik de stoelverwarming. Veel efficiënter dan omgevingswarmte.
• Zorg voor zo min mogelijk luchtweerstand. In de slipstream van bij voorkeur een vrachtauto rijden scheelt kilometers.
• Daal! Bij het dalen laadt de accu op.
• Reis licht. Laat pindakaas, aardappels en potten appelmoes thuis. Hoe minder ballast, hoe meer kilometers. 
• Houd de bandenspanning op orde. 
• Rem op de motor. De elektromotor werkt als een generator om energie terug te winnen en de accu op te laden. Bijkomend voordeel: de remmen slijten nauwelijks. 
• Rijd rustig. Misschien minder tof op de Duitse Autobahn, maar bij een snelheid van 130 verbruikt de accu bijna twee keer zoveel als bij 90 kilometer per uur.
• Gebruik de cruisecontrol.